Corona-update 1 november: heemcentrum gesloten / ALV gaat niet door
Wegens de aangescherpte corona-maatregelen is ons heemcentrum helaas tot nadfer bericht voor publiek gesloten.
Ook de geplande Algemene Ledenvergadering van 11 november komt te vervallen.
Oisterwijk - Het is bijzonder dat een persoon een monumentenprijs ontvangt. Dat overkwam vrijdag 4 september 2020 de Oisterwijkse Bob Keasberry. Uit handen van wethouder Eric ten Brink kreeg hij de prijs uitgereikt vanwege onder andere zijn jarenlange inspanningen als bestuurslid van het comité Open Monumentendag in Oisterwijk. Daarbij is Keasberry stadsgids én bestuurslid van Heemkundekring De Kleine Meijerij in Oisterwijk. Afgelopen vrijdag, tijdens de jaarlijkse klassendag van Open Monumentendag, nam Keasberry de prijs in ontvangst. Al eerder schreven we over Bob Keasberry, als auteur van het boek 'Als stenen konden spreken'.
Foto: Wethouder Eric ten Brink overhandigt de prijs aan Bob Keasberry. Foto Marja Smeulders
Deze herinneringssteen is gelukkig bij de sloop van het Winkelcentrum Eikenbosch gered. Op donderdag 23 juli 2020 heeft sloopbedrijf Jan van Esch uit Cromvoirt de Steen ongeschonden afgeleverd bij het museum van Berkel-Enschot aan ’t Hoekske 6-6A. Zie hiervoor bijgaande foto van Peter Timmermans. Deze historische Steen staat voorlopig op de binnenplaats van het museum “Onder d’n Hooizolder” van de familie Koenen. Hij behoort tot een stukje geschiedenis van Berkel-Enschot en herinnert aan de “eerste groeispurt” van ons dorp in de jaren ‘70 van de vorige eeuw.
In 1966 werd door de zusters Trappistinnen van de Abdij Koningsoord een stuk grond van twee hectare aan de gemeente Berkel-Enschot verkocht voor het realiseren van het bestemmingsplan “Eikenbosch “ ten behoeve van woningbouw en winkelcentrum. De Eerste Steen voor dit winkelcentrum werd gelegd op 16 december 1971 door burgemeester Harry Aarts met de tekst:
“ Op 16 dec. 1971 werd door drs. H.J.B. Aarts burgemeester van Berkel-Enschot deze steen gelegd voor winkelcentrum “Eikenbosch “
( Voormalig burgemeester drs. H.J.B. Aarts is op 25 maart 2020 te Tilburg overleden als gevolg van het coronavirus.)
De donkergrijze hardstenen gedenksteen was ingemetseld in de muur bij brood en banket Leo Geerts. Maten van de Steen: lengte 85 cm., breedte 30 cm. Het is een mooie “stenen “ herinnering aan dit winkelcentrum en een stukje geschiedenis van Berkel-Enschot. Deze winkellocatie is intussen gesloopt en lag op historische grond van de Trappistinnen. Ook het nieuwe winkelcentrum Koningsoord ligt op de voormalige grond van de Abdij Onze Lieve Vrouw van Koningsoord.
Anno 1972 bestond het winkelcentrum Eikenbosch uit 12 winkels, geflankeerd door Cultureel Centrum De Schalm, de Boerenleenbank en het Postkantoor. In die tijd werd het eerste carillon geplaatst, gegoten door de firma Petit en Fritsen. Het klokkenspel opgehangen aan bielzen werd geschonken door project-ontwikkelingsbureau Amro. Later is dit carillon opgehangen aan aluminium palen. Intussen heeft het klokkenspel een nieuwe plaats gekregen op de rotonde van Koningsoord aan de Koningsoordlaan. In de loop der jaren is dit oude winkelcentrum uitgebreid tot 28 winkels met voldoende parkeergelegenheid. In 1980 werd een nieuwe bibliotheek gebouwd naast Cultureel Centrum De Schalm. Dit beeldbepalend gebouw met architectonische en monumentale waarde van architect Renz Pijnenborgh werd officieel geopend op 31 oktober 1981. In juli 2020 is dit waardevolle gebouw ook gesloopt. Gelukkig heeft de bibliotheek een mooie nieuwe plek gekregen in de abdijkerk van het voormalige klooster van de Trappistinnen.
De Eerste Steen van winkelcentrum Eikenbosch is een blijvende herinnering aan deze periode. De historische Steen is nu te bewonderen bij het museum van Mart Koenen aan ’t Hoekske 6-6A. In het museum vindt U ook allerlei gereedschappen en gebruiksvoorwerpen uit grootmoeders tijd. Spullen die op de boerderij en bij de burgerij gebruikt werden en intussen verleden tijd zijn. Ook zijn er verschillende voorwerpen van de zusters Trappistinnen te bekijken. De Eerste Steen van Eikenbosch past prima in deze verzameling over de historie van Berkel-Enschot.
Namens de Heemkundekring De Kleine Meijerij,
Jack van der Sanden
Vier beduimelde manuscripten in de Bibliotheek Rosenthaliana van de Universiteit van Amsterdam bleken met de hand geschreven manuscripten te zijn over de Joodse gemeenschap in Oisterwijk uit 1764, 1770 en 1781. Hoewel geschreven in het Jiddisch, Hebreeuws en Aramees, wist Jenneken Schouten MA (Hebrew and Jewish Studies te Amsterdam en Translation Studies te Leiden) de teksten te vertalen en de betekenis ervan toe te lichten. Haar intensieve werk resulteerde in de publicatie ‘Pinkas en memorboek van de joodse gemeente Oisterwijk’.
Publicatie uitgereikt
Op 16 juli 2020 werd het boek gepresenteerd in het Lodewijkskerkje in Oisterwijk. Dr. Bart Wallet, universitair docent politieke geschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam en joodse geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam onderstreepte in zijn toespraak het grote belang van de vertaling van de Pinkas: "De pinkasiem geven een bijzonder inkijkje in de opbouw van een zelfstandige joodse gemeenschap in Oisterwijk in de tweede helft van de achttiende eeuw, die leidend is in Brabant en zelfbewust een eigen religieuze identiteit formuleert. In de pinkasiem staan de religieuze gebruiken beschreven die in de Oisterwijkse synagoge golden en die op tal van vlakken afweken van wat in grote joodse gemeenten zoals Amsterdam en Rotterdam gebruikelijk was." Volgens Wallet wordt de lokale joodse geschiedenis vaak ‘van buitenaf’ beschreven. Deze pinkasiem geven van binnenuit een uniek beeld hoe de Oisterwijkse joden zichzelf zagen, onder andere in hun synagogediensten.
Kees Welmers, initiatiefnemer en opdrachtgever van het vertaalproject overhandigde de eerste exemplaren aan burgemeester Hans Janssen, aan Rachel Boertjens, conservator van de Bibliotheek Rosenthaliana en aan Albert Ringer, rabbijn van onder andere de joodse gemeente Tilburg. Na de boekpresentatie (filmpje) volgde een tweede ceremonie, namelijk de onthulling van een plaquette (filmpje) op de plaats waar de Joodse synagoge stond.
Plaquette onthuld
Burgemeester Hans Janssen en rabbijn Albert Ringer kregen assistentie van Sjef van den Bijgaart, voorzitter van de werkgroep struikelstenen Oisterwijk bij de onthulling van de plaquette met het opschrift ‘Hier stond de Joodse synagoge 1811-1908’. De synagoge bevond zich in de hedendaagse Jodenkerksteeg, een verbindingssteegje tussen de Kerkstraat en de Hoogstraat. Achter kapsalon Fred’s Haarmode staat een oude stenen omheiningsmuur die zeer waarschijnlijk afkomstig is van de Joodse Synagoge. Deze werd in 1811 opnieuw gebouwd, nadat de oude door brand werd verwoest. Toen de Oisterwijkse joodse gemeente samenging met die in Tilburg, verloor de synagoge zijn functie in 1908.
Het initiatief om een herinneringsplaquette op de muur aan te brengen dateert van 12 maart 2019 toen de eerste elf struikelstenen in Oisterwijk werden gelegd. De daarvoor overgekomen familie Treuhertz uit Engeland, wilde een plaquette aan Oisterwijk schenken. Kunst- en siersmid Nico Müller Jabusch ontwierp een fraaie gedenkplaat met de afbeelding van een eenvoudig bouwwerk met opschrift en een Davidsster. De Hebreeuwse letters Chet en Jod vormen het woord Chai, wat ‘leven’ betekent. 'L'chayim!', ofwel ‘op het leven’!
Foto's boven en midden Mathijs Welmers. Foto onder Cor Sinnema
Heemkundekring "De Kleine Meijerij" heeft als werkgebied Berkel-Enschot, Biezenmortel, Esch, Haaren, Helvoirt, Heukelom, Moergestel, Oisterwijk en Udenhout.
De Kring is in 1947 in Helvoirt opgericht en heeft momenteel Haaren als plaats van vestiging.
Monseigneur Bekkersplein 2
5076 AV Haaren
Tel: 06 - 26 80 08 15
Openingstijden
Woensdag van 9.00 tot 12.00 uur
Vrijdag van 14.00 tot 16.00 uur
of op afspraak met de bibliotheekcoördinator Philo IJpelaar, telefoon 06-20694624.
U bent er van harte welkom.
Woensdagmorgen en vrijdagmorgen 9.00 uur - 12.00 uur of op afspraak 06-20694624.
Webmaster: Nu mijn eigen website