AFLEVERING 3 VAN DE KLEINE MEIJERIJ VERSCHENEN
Het thema van Open Monumentendag 2023 was “Levend erfgoed”. Het nieuwe nummer van kwartaaltijdschrift/vlugschrift van Heemkundekring De Kleine Meijerij sluit af met een kort redactioneel artikel dat aandacht besteedt aan de breed opgezette en gevarieerde erfgoedmanifestaties die in de gemeenten van haar werkgebied, waaronder Oisterwijk, heeft plaatsgevonden. Onder andere werd in Sociaal-cultureel centrum De Schalm in Berkel-Enschot een erfgoedvitrine onthuld.

 
Café De Keijzer gelegen aan het toenmalige kruispunt (coll: Annie van Roessel-Kolen)
Eveneens onderdeel van levend erfgoed is het in woord en beeld vastleggen van aspecten van de geschiedenis van de kernen van een gemeente. Harrie van Iersel beschrijft in het openingsartikel van dit nieuwe nummer ‘Het einde van ’T Eind’ in Helvoirt. Eind jaren ’50 van de vorige eeuw werd de Rijksweg van Den Bosch naar Breda onder andere ter hoogte van Helvoirt naar het zuiden verlegd. Dit had uiteraard gevolgen voor het Helvoirtse kruispunt en de aanpalende bebouwing. In dit artikel, begeleid door veel toepasselijke illustraties, wordt de oude situatie in herinnering geroepen.
Verder onderzoek naar een Moergestels medaillon, waarvan de vondst gemeld werd door Gerard Willems in nummer 4 van dit tijdschrift van het jaar 2022, wordt beschreven door Anton van Dorp. Er is onder andere onderzoek gedaan naar de samenstelling van het materiaal waaruit blijkt het medaillon is gegoten uit lood en tin. Ook na dit nieuwe onderzoek, zo blijkt, is definitief uitsluitsel over diverse vragen eromheen nog niet te geven.

Rijtuigenfabirek Van den Biggelaar aan 't Rootven. (coll. Ad Wolfs Adr. Zn Moergestel)
De familie Van den Biggelaar behoorde in onder meer Moergestel, Udenhout en Berkel tot de ‘autopioniers’ in het werkgebied van De Kleine Meijerij. Drie stambomen van deze familie worden door Joost van der Loo aan elkaar gekoppeld. Constantinus van den Biggelaar, een buitenbeentje op technisch gebied, was de tweede inwoner van Moergestel die een auto bezat. Hij bouwde autobussen en begon een autobusdienst. Eerdere publicaties hierover in dit blad worden in de bronvermeldingen bij het artikel gegeven, zodat deze gemakkelijk terug te vinden zijn.
            
Sjef Paijmans in Kamp Vught. (coll.Nationaal Archief)
Oisterwijker Sjef Paijmans is het onderwerp van een bijdrage van Daan Doesborgh, die op verzoek van het Regionaal Archief Tilburg een podcast maakte over de memoires van Paijmans. Deze werd na de bevrijding opgepakt en kwam om lang onopgehelderde redenen terecht in Kamp Vught, waar hij tussen SS-ers en collaborateurs moest verblijven. Het verhaal van Daan Doesborgh werpt nieuw licht op deze bijzondere zaak.
                              
Zelfportret Henri van Vucht en potloodtekening van zijn echtgenote. (foto: Christ van Eekelen)
Een bedrijf in Esch dat dit jaar het eeuwfeest viert is Van Vucht interieuratelier. Nettie van de Langenberg-Scheepens gaat in haar bijzonder ‘schilderachtig’ geïllustreerde bijdrage op zoek naar de wortels van de familie die het nog altijd actieve bedrijf heeft opgericht. “Stamvader’ was de niet onverdienstelijke (kunst)schilder Henri van Vucht.
Literatuur-signalement is deze keer het boek ‘Over de notaris van Udenhout en Biezenmortel” van schrijversteam Erfgoedcentrum ’T Schoor. De webtip verwijst naar www.bossche-encyclopedie.nl, over transcripties en bewerkingen (door Stan Ketelaars) van het oudste Bossche protocol.

 Deze aflevering 3 van De Kleine Meijerij is verkrijgbaar bij Boekhandel Oisterwijk te Oisterwijk, bij Johan heeft het te Moergestel, Primera Koningsoord te Berkel-Enschot, SPAR te Esch, Slijterij Mitra te Helvoirt, de Read-shop/DA te Udenhout en het Heemcentrum van De Kleine Meijerij in het voormalig gemeentehuis van Haaren aan het Mgr. Bekkersplein.