Leenboeken
Heemkundekring "De Kleine Meijerij"
Heemkundekring "De Kleine Meijerij"

Met onderstaande links kunt u door de leenregisters bladeren:

Het Casselboek en het Latijnsboek 1312
Het Stootboek 1355
Het Spechtboek 1374
Denombrementen 1440
Het Edaboek 1440
Denombrementen 1495

Op microfiche zijn aanwezig de zich in het ARA Brussel bevindende hertogelijke leenboeken waarin de Meierij van 's-Hertogenbosch voorkomt, en tevens verzamelingen van 'aveux et dénombrements' betreffende Meierijse lenen. In de leenboeken zijn per leen de op elkaar volgende leenmannen geadministreerd; de denombrementen bevatten nauwkeurige opgaven (beschrijvingen) door de leenmannen van hun leengoederen.

In de oudste leenboeken staan de lenen van de hertog uit heel Brabant, en verder de hertogelijke lenen in het hertogdom Limburg en de Landen van Overmaze, en voorts nog enige in andere 'landen'. De latere leenboeken en de denombrementenregisters betreffen meestal één of enige kwartieren van Brabant. De term 'kwartier' in de bronnen moet niet al te letterlijk genomen worden. Behalve de 4 eigenlijke kwartieren (Brussel, Leuven, Antwerpen en 's-Hertogenbosch) vindt men b.v. als afzonderlijke kwartieren behandeld Tienen en Waals-Brabant. In plaats van 'kwartier' komen ook andere termen voor als meierij, ammanie (Brussel), markgraafschap (Antwerpen), ambacht ('s-Hertogenbosch) etc. Onduidelijk is of leenmannen die lenen bezaten in meer dan één kwartier, in de denombrementenregisters van al die kwartieren zijn opgenomen of slechts in het kwartier waar hun 'belangrijkste' leen gelegen was.

Op het ARA Brussel bevinden zich nog vele andere bronnen betreffende lenen, zoals losse akten van verhef (leenbrieven), losse denombrementen, rekeningen betreffende de bij het verhef van een leen te betalen 'heergewaden' etc. (zie Galesloot, inv. Cour féodale en Gachard e.a., inv. Chambres des Comptes). In de 19e eeuw zijn veel afschriften van dergelijke bronnen (en van de leenboeken zelf) gemaakt door Cuypers van Velthoven; deze afschriften bevinden zich op het R.A. Noord-Brabant in zijn collectie (CvV) onder nrs. 3255-3320 en 3350-3364. Deze afschriften dienen nog vergeleken te worden met de originelen, onder andere voor wat betreft identificatie met nummers in de later verschenen Brusselse inventarissen (beschrijvingen in inv. Cuijpers van Velthoven door Van Litsenburg en van Dijck hiervoor niet steeds voldoende) en voor wat betreft hun volledigheid.

Transporten van in de Meierij gelegen leengoederen van Brabant dienden plaats te vinden voor de Bossche schepenbank; deze akten zijn dan in het zgn. Bosch' protocol geregistreerd.

De registers zijn opnieuw gedateerd, aangezien de oude inventarissen (met name die van Galesloot van het Leenhof) hierover slechts zeer globale informatie verschaften. Door de nieuwe datering blijkt de volgorde der inventarisnummers niet steeds meer een chronologische volgorde te vertegenwoordigen.

uitgangspunt

Inschrijvingen die in Midden-Brabant te situeren zijn; meer nauwkeurig in het gebied der Tilburgen: Tilburg, Goirle, Oisterwijk, Berkel, Enschot, Huikelom, Udenhout, Haaren, Helvoirt, maar ook te Esch, Moergestel en Hilvarenbeek.

Heemkundekring De Kleine Meijerij

LOGO De Kleine Meijerij Low resHeemkundekring "De Kleine Meijerij" heeft als werkgebied Berkel-Enschot, Biezenmortel, Esch, Haaren, Helvoirt, Heukelom, Moergestel, Oisterwijk en Udenhout.

De Kring is in 1947 in Helvoirt opgericht en heeft momenteel Haaren als plaats van vestiging.

Bezoekadres Heemcentrum

Monseigneur Bekkersplein 2
5076 AV  Haaren
Tel: 06 - 26 80 08 15

Openingstijden Heemcentrum

 Openingstijden

Woensdag van 9.00 tot 12.00 uur

Vrijdag van 14.00 tot 16.00 uur

of op afspraak met de bibliotheekcoördinator Philo IJpelaar, telefoon 06-20694624.

U bent er van harte welkom.

Openingstijden Bibliotheek

Woensdagmorgen en vrijdagmorgen 9.00 uur - 12.00 uur of op afspraak 06-20694624.