Mededelingenblad (Achterkantjes)
Heemkundekring "De Kleine Meijerij"
Heemkundekring "De Kleine Meijerij"

In dit informatieblad kunt u lezen over:

-         Terugblik op kleine excursie naar de gedenkplaats Haarendael

-          Terugblik op bomenwandeling bij Kasteel Nemerlaer in Haaren.

-          Dagexcursie naar Alden Biesen en Tongeren op16 augustus.

-          Vincent van Gogh en Helvoirt in het Heemcentrum

-          Nieuwe Website Regionaal Archief Tilburg

-          Vraag wat wordt verstaan onder “Stalmis”

-          Open Monumentendag op 12 en 13 september aanstaande

-          Rondom de Essche Stroom

-          Feestweekend ‘Oisterwijk op Stoom’ op 12 en 13 september aanstaande

-          Twee nieuwe Oisterwijkse Historische Brochures op komst

Terugblik op kleine excursie naar Gedenkplaats Haaren.

We rijden er allemaal regelmatig langs, met de auto naar Den Bosch over de N65. Het was het Groot Seminarie van het bisdom, maar wat zich in hier tijdens de oorlog heeft afgespeeld, is minder bekend. Cees van Roessel vertelde er over tijdens de laatste jaarvergadering.

Nu heeft een groep van 40 personen op zaterdag 23 mei met eigen ogen zien; niet alleen de gedenkplaats maar heel Haarendael is een museum. Een enkele cel is teruggebouwd.

Na de film waarin gevangene Piet Matthijssen samen met zijn kleindochter de plaatsen bezoekt waar hij na zijn veroordeling in Haaren terecht kwam volgden een rondleiding.  

Wie niet deelgenomen heeft aan deze excursie en meer wil weten over de ontsnappingen, het saboteren en de Duitse tegenmaatregelen, over Jan de Quay, over Lubbers sr. of Willem en Hendrik Andriessen, de schrijver Jan Campert of Frits Philips is welkom. Op elke woensdag in juli en augustus is er een rondleiding om 10.00 uur  voor informatie zie www.gedenkplaats-haaren.nl

Terugblik op bomenwandeling gehouden op zaterdag 30 mei

Bomenwandeling

Ondanks het slechte weer hebben we dit jaar weer kunnen genieten tijdens de bomenwandeling gegeven door Mart van den Oever in de omgeving van
kasteel Nemerlaer in Haaren.

In totaal namen zo’n 24 personen deel aan deze wandeling. Tijdens de wandeling staken we over bij het “station” en kwamen we o.a. langs het Beeldven (Koepeltje) en de voormalige schaapskooi van Kiske de Kuning.

Grote excursie 2015 naar Alden Biesen en Tongeren op16 augustus

Met genoegen nodigen wij u uit voor onze jaarlijkse grote excursie op zondag 16 augustus 2015. Ditmaal koesteren we ons in de culturele rijkdom en het erfgoed van Bilzen en Alden Biesen in Belgisch Limburg. We komen op plaatsen die alleen met groepen o.l.v. een gids, te bezoeken zijn.

Het stadje Bilzen (in de Romeinse tijd: Belisia)was een kleine maar belangrijke nederzetting langs de heirbaan Tongeren-Nijmegen. In Munsterbilzen ontstonden de oudst bekende in het Nederlands geschreven teksten. De machtige landscommanderij Alden Biesen was de voornaamste residentie van de ridders van de Duitse Orde. De commanderij van dezelfde kruisvaarders in Gemert was ondergeschikt aan dit hoofdkwartier. Nu is het een belangrijk Vlaams Cultuurcentrum.

Over de ridders van de Duitse Orde krijgt u informatie te horen in de bus.

BilzenOp onze ontdekkingstocht bezoeken we eerst Bilzen. Op de markt drinken we koffie met Bilsener taart voordat we aan de korte stadswandeling beginnen. Met gidsen bewonderen we het historische stadhuis in Maaslandse stijl. In de kelders is een uniek taalmuseum met de oudst geschreven bronnen van onze taal. De Sint Mauritiuskerk heeft een fraai gerestaureerd interieur.  Na nog enkele verrassingen rijden we per bus naar Alden Biesen.

Daar leiden gidsen ons rond in het enorme complex van de Landscommanderij. Het gebouwen-bestand dat bewaard is gebleven dateert uit de 16de, 17de en 18de eeuw. Het werd in deze woelige tijden steeds herbouwd. De Belgische staat kocht het complex voor culturele doeleinden in 1971 en heeft het schitterend gerestaureerd.  Belgische ministers hebben in het Belgisch onderwijs gezeten en daar doet men aan de ontwikkeling van cultureel gevoel. We bezichtigen o.a. de Waterburcht, het authentiek gerestaureerde appartement van de Landscommandeur, de bibliotheek, de Blauwe Salon en de kerk met het befaamde Peteghemsorgel.

Na de lunch komt de gids in onze bus en maken we een rondrit door het zacht glooiende landschap van de Haspengouw met klooster Coolen, kastelen, veldkapellen en oude kerkjes. We eindigen weer in Alden Biesen met wellicht nog tijd voor een drankje of een wandeling in de prachtige Franse tuin. Het driegangen diner gebruiken we tot slot in Casteren, in onze eigen mooie Kempen.

Het volledige programma op een rijtje:


8.00 uur            de touringcar is vertrokken bij De Leije, Baerdijk 43 Oisterwijk (parkeerplaats)

9.45 uur            koffie en Bilsener taart in café-restaurant Chopin in Bilzen

10.15 uur          stadswandeling (45 min.) in Bilzen

11.00 uur          vertrek naar Alden Biesen per bus

11.15 uur          rondleiding Alden Biesen

13.00 uur          lunch in Alden Biesen

14.00 uur          rondrit door de Haspengouw en theepauze (eigen rekening)

17.00 uur          terug in Alden Biesen en ca. 20.30 uur terug in Oisterwijk

Deelname in volgorde van aanmelding en betaling op bankrekening NL48 RABO 0138 980 209 t.n.v. De Kleine Meijerij onder vermelding van “Alden Biesen”.

Aanmelden bij Jan Franken  0135 – 33 33 66 of per e-mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Bij afmelding na 9 augustus kan niet meer terugbetaald worden.

De kosten zijn € 62  per persoon (entrees, koffie, gidsen, bus en twee maaltijden inbegrepen)

Vincent van Gogh in het Heemcentrum

Het is op vele plaatsen te merken dat het jaar 2015 een jubileumjaar van Vincent van Gogh (1853-1890) is. Ook de heemkundekring De Kleine Meijerij wil op een bescheiden wijze aandacht besteden aan deze grote Brabander.

Van 1871-1875 bezocht Vincent een aantal malen zijn familie in Helvoirt, waar zijn vader dominee was. In een brief van 30 april 1874 schrijft Vincent  vanuit Londen..."als men waarachtig van de natuur houdt, dan vind men het overal mooi, maar toch verlang ik soms zoo naar Holland en vooral naar Helvoirt".

Meerdere familieleden van Van Gogh woonden in Helvoirt. Op het Protestantse kerkhof zijn nog enige graven te zien. Het is de moeite waard om in Helvoirt de Van Gogh-wandeling te maken. De fraaie borden op belangrijke plekken geven boeiende informatie.

Antoon van Hedel heeft in het Heemcentrum een drietal vitrines en de etalage ingericht met boeken over Vincent van Gogh . Diverse attributen uit de 19e eeuw en illustratieve zaken  hebben de intentie om de sfeer van die tijden op te roepen. Bijzonder zijn de originele aquarellen van de kunstenaar Jacques Pijnenborg met de Oude Kerk van Helvoirt.

De expositie is dit jaar tot eind december te zien in het Heemcentrum, Spoorlaan 70 te Oisterwijk. Openingstijden: vrijdagmiddag van 13.30-17.00 uur

Zoals sommigen weten is de naam Van Gogh ook verbonden aan Helvoirt en Oisterwijk. Op 11 april presenteerde de gemeente Haaren een kleurrijke brochure over Vincent van Gogh en Helvoirt, gebaseerd op een artikel van Harrie Smulders dat in 1990 in De Kleine Meijerij verscheen. Op verzoek verzorgt ons bestuurslid Riek Pijnenburg ook een gegidste Van Gogh-wandeling door Helvoirt. Zie voor meer informatie:www.vvvhetgroenewoud.nl/go/van-gogh-helvoirt

Nieuwe Website Regionaal Archief Tilburg

Mogelijk heeft u via één van onze kanalen al vernomen dat wij als Regionaal Archief Tilburg  hebben gewerkt aan een nieuwe website. We hebben hierover gecommuniceerd tijdens bijeenkomsten, op onze websites, in onze nieuwsbrief en via sociale media.

Op dinsdag, 30 juni 2015, zijn we definitief overgegaan. Zoals het hoort bij een archief hebben we wel zorg gedragen voor het juist archiveren van de oude site. Dit gebeurt via de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag.

Mocht u er meer over willen weten, dan kunt u op de nieuwe website terecht: www.regionaalarchieftilburg.nl .

Vraag Stalmis

Tijdens de Bierpompfeesten in Esch werden we geconfronteerd met het begrip “Stalmis”

 kent iemand dit woord, en wat wordt er onder verstaan?

Open Monumentendag op 12 en 13 september aanstaande

 Open monumentendag Op zaterdag 12 en zondag 13 september zijn er weer de jaarlijkse Open Monumentendagen. Er zijn weer diverse activiteiten in Oisterwijk, Moergestel, Berkel-Enschot en Udenhout en Tilburg. Het thema van de landelijke Open Monumentendag is “Kunst en Ambacht’.

Het gekozen thema is erg breed, maar bij voorkeur gaat het om Rijks- of Gemeentelijke monumenten met extra aandacht voor gebrandschilderde ramen, het houtsnijwerk en ornamenten. De voorafgaande thema-avond in de gemeente Tilburg is niet zoals gebruikelijk op de voorafgaande donderdagavond, maar vindt plaats volgens de huidige planning op zaterdagmiddag, 12 september bij Museum De Pont. Dus data om alvast in uw agenda te plaatsen.
In Berkel-Enschot zijn er activiteiten in en om de voormalige Trappistinnenabdij O.L.V. van Koningsoord. Ook de voorbereidingen in Oisterwijk, Moergestel en Udenhout zijn in volle gang.

Rondom de Essche Stroom
Vanaf nu kan iedereen met eigen ogen zien hoe de Essche Stroom bij Bleijendijk vroeger door het landschap kronkelde. Op zaterdag 6 juni verklaarde Peter Glas, watergraaf van Waterschap De Dommel, het beekherstel van dit deel van de Essche Stroom voor ‘afgerond’. Hij deed dat door op landgoed Bleijendijk een kunstwerk te onthullen.
Daarnaast ontwikkelt Waterschap De Dommel ook plannen voor het realiseren van een kunst-, cultuur- en belevingsplek langs de Essche Stroom. Een werkgroep van betrokken bewoners denkt mee over de vraag hoe het perceel tussen het Mannengasthuis en de Essche Stroom de betekenis van deze plek met water voor Esch zichtbaar en beleefbaar kan worden gemaakt.
Nog twee andere initiatieven zijn binnenkort zo ver uitgewerkt dat zij kunnen worden gepresenteerd. Het gaat om het ontwerp van een vispassage bij buurtschap de Ruiting.
Na de aanpak van de beek kunnen vissen hier om de stuw heen zwemmen via een 600 meter lange meanderende ‘bypass’. Verder wordt bekeken hoe in het gebied aandacht kan worden besteed aan de Romeinse graven die in de jaren ‘50 zijn gevonden aan de Kollenberg. Gedacht wordt aan de inpassing van een tumulus in het landschap

Feestweekend ‘Oisterwijk op stoom’ op 12 en 13 september

Oisterwijk viert dit jaar dat het 150 jaar geleden was dat het dorp een spooraansluiting kreeg. Met de manifestatie 'Oisterwijk op stoom' op 12 en 13 september – wordt hier feestelijk aandacht aan besteed, met veel stoommachines en -voertuigen bij de KVL. In het weekend rijdt er een nostalgische stoomtrein van Rotterdam via Oisterwijk naar Eindhoven.
Meer informatie is te vinden op: http://destoommachine.nl/oisterwijk-op-stoom/

Twee nieuwe Oisterwijkse Historische brochures op komst
In de Oisterwijkse Historische Brochurereeks van de Stichting Het Kwartier van Oisterwijk verschijnen begin september twee nieuwe delen. Dit in het kader van het feit dat Oisterwijk dit jaar ‘150 jaar spoor’ en ‘100 jaar Openluchttoneel’ viert.

Honderd jaar vennentheater: Een geschiedenis van Oisterwijks openluchttoneel in vijf bedrijven (deel 5)
In deze brochure schrijft Piet Jacobs samen met Anton van Dorp over de historie van het openluchttoneel in Oisterwijk. In de periode
1915 - 1928 speelde de afdeling toneel van de Katholieke Kunstkring Oisterwijk Omhoog op het buitenpodium bij het Radven op de Hondsberg. Kapelaan Huijbers was een van de bezielende krachten van dit gezelschap. Daarna (1928-1936) speelde het niet-katholieke Openluchttoneel Oisterwijk (OTO) als ensemble. Voorhet eerst mochten ook vrouwen meespelen. Een list bracht hen op het podium. In 1936 opende het openluchttheater (Natuurtheater) aan de Gemullehoekenweg.  Burgemeester Verwiel was er trots op en memoreerde dat met de vestiging van het Natuurtheater een drieledig doel is bereikt: een terrein van 5 hectare is als natuurschoon voor het nageslacht bewaard; de traditie van openluchtspelen kon blijven bestaan en met de bouw van het theater is ‘aan vele werklozen werk verschaft’. De Ghesellen van den Spelehadden hier hun thuishaven en speelden er vele bekende en minder bekende stukken. In 1965 fuseerden het De Ghesellen voor het buitentheater met twee andere plaatselijke toneelclubs tot stichting de Verenigde Oisterwijkse Spelers (VOS). Theatergroep Trappaf, beter bekend met deingedikte naam Trappaf – wordt vanaf 1989 naast de VOS het tweede huisensemble van het Natuurtheater. In 2005 democratiseerde de VOS na een artistiek conflict en werd een vereniging. Beide huisgezelschappen gaven nieuwe impulsen aan het openluchttheater.
Het fraai geïllustreerde boek is opgedragen aan Marinus Domstorff, Cees Marsé, Wim Rooth en honderden andere overleden Oisterwijkers die, voor of achter de groene coulissen, meegewerkt hebben aan de instandhouding van Brabants oudste openluchttheatertraditie.

100 jaar spoor in Oisterwijk (deel 6)
Dit jaar staat Oisterwijk in het teken van 150 jaar Spoor. In 1865 immers werd het traject Tilburg – Boxtel geopend. Voor het stadje Oisterwijk een memorabele dag; het kreeg verbinding met het toen nog in opbouw zijnde staats-spoornetwerk. Het Oisterwijkse station stond er al klaar voor, dat werd in 1864 en begin 1865 gebouwd en op 1 mei 1865 geopend.
Om deze feestelijkheden luister bij te zetten heeft de Stichting het Kwartier van Oisterwijk een historische brochure in voorbereiding over de geschiedenis van het spoor in Oisterwijk Joris van der Pijll, Anton van Dorp en Joost van den Berg geven er vorm aan: ‘’.

Met de komst van het spoor kregen industrie en toerisme en impuls. De Koninklijke Verenigde Leder (KVL) groeide langs het spoortraject en talrijke toeristen pakten de trein om in Oisterwijk te genieten van het natuurschoon of een van de toneelvoorstellingen in het openluchttheater bij te wonen. In de uitgave wordt ondermeer aandacht besteed aan de moeizame aanleg van het spoor, de bouw van het station, de baanwachterswoningen en hun bewoners, het vreselijke ongeluk dat in 1864 gebeurde tijdens de bouw van het station, de impact van de ontploffing van de munitietrein in 1944. De spoorverbinding veranderde het agrarisch karakter van Oisterwijk definitief.


Beide brochures zullen zo mogelijk vergezeld gaan van een CD met daarop de filmdocumentaires die in het kader van deze beide jubilea zijn gemaakt door de LOVO/Oisterwijk in Beeld.
De boekjes, ieder ca. 112 pagina’s, worden uitgegeven in full colour en zullen rond de € 10,00 gaan kosten. Meer informatie over deze uitgaven verschijnt in augustus op de website van de Stichting Het Kwartier van Oisterwijk: www.kwartiervanoisterwijk.nl. .

Heemkundekring De Kleine Meijerij

LOGO De Kleine Meijerij Low resHeemkundekring "De Kleine Meijerij" heeft als werkgebied Berkel-Enschot, Biezenmortel, Esch, Haaren, Helvoirt, Heukelom, Moergestel, Oisterwijk en Udenhout.

De Kring is in 1947 in Helvoirt opgericht en heeft momenteel Haaren als plaats van vestiging.

Bezoekadres Heemcentrum

Monseigneur Bekkersplein 2
5076 AV  Haaren
Tel: 06 - 26 80 08 15

Openingstijden Heemcentrum

 Openingstijden

Woensdag van 9.00 tot 12.00 uur

Vrijdag van 14.00 tot 16.00 uur

of op afspraak met de bibliotheekcoördinator Philo IJpelaar, telefoon 06-20694624.

U bent er van harte welkom.

Openingstijden Bibliotheek

Woensdagmorgen en vrijdagmorgen 9.00 uur - 12.00 uur of op afspraak 06-20694624.