Mededelingenblad (Achterkantjes)
Heemkundekring "De Kleine Meijerij"
Heemkundekring "De Kleine Meijerij"

In dit informatieblad kunt u lezen over:

-          Vincent van Gogh en Helvoirt in het Heemcentrum

-          Lezing over Heksen in Brabant door Jan Franken op 28 oktober in dorpshuis De Es in Esch

-          Lezing over Jeroen Bosch door Ben Hartman op 17 december bij Den Bartel in Haaren

-          Cursusseizoen bij Regionaal Archief Tilburg van start

-          Twee nieuwe Oisterwijkse Historische Brochures

-          25 jaar ’t Schoor Udenhout  “Dag van de Familiegeschiedenis”

 

 

Vincent van Gogh in het Heemcentrum

Het is op vele plaatsen te merken dat het jaar 2015 een jubileumjaar van Vincent van Gogh (1853-1890) is. Ook de heemkundekring De Kleine Meijerij wil op een bescheiden wijze aandacht besteden aan deze grote Brabander.

Van 1871-1875 bezocht Vincent een aantal malen zijn familie in Helvoirt, waar zijn vader dominee was. In een brief van 30 april 1874 schrijft Vincent vanuit Londen..."als men waarachtig van de natuur houdt, dan vind men het overal mooi, maar toch verlang ik soms zoo naar Holland en vooral naar Helvoirt".

Meerdere familieleden van Van Gogh woonden in Helvoirt. Op het Protestantse kerkhof zijn nog enige graven te zien. Het is de moeite waard om in Helvoirt de Van Gogh-wandeling te maken. De fraaie borden op belangrijke plekken geven boeiende informatie.

Antoon van Hedel heeft in het Heemcentrum een drietal vitrines en de etalage ingericht met boeken over Vincent van Gogh. Diverse attributen uit de 19e eeuw en illustratieve zaken hebben de intentie om de sfeer van die tijden op te roepen. Bijzonder zijn de originele aquarellen van de kunstenaar Jacques Pijnenborg met de Oude Kerk van Helvoirt.

De expositie is dit jaar tot eind december te zien in het Heemcentrum, Spoorlaan 70 te Oisterwijk. Openingstijden: vrijdagmiddag van 13.30-17.00 uur

Zoals sommigen weten is de naam Van Gogh ook verbonden aan Helvoirt en Oisterwijk.

Riek Pijnenburg verzorgt op aanvraag ook een gegidste Van Gogh-wandeling door Helvoirt.

Zie voor meer informatie:www.vvvhetgroenewoud.nl/go/van-gogh-helvoirt

 

Lezing over Heksen in Brabant door Jan Franken

op 28 oktober in dorpshuis de Es, Dorpsstraat te Esch aanvang 20.00 uur

 

Heksen en heksenvervolging in Brabant

Vanouds zijn magie, experimenten, kruidenkennis en rituelen deel geweest van het alledaagse leven en bekend bij gewone mensen. Maar vanaf ongeveer 1450 gaat theologen en juristen zich ermee bemoeien. In die welvarende maar ook hardvochtige periode wordt magie ineens gezien als tovenarij, worden wijze kruidenvrouwtjes heksen en gaat men met martelingen de duivel bestrijden. De inquisitie (een wreed huwelijk van theologie en juridisch gedoe) oefent vast voor de latere ketterverbrandingen.Heksenvervolging

Ook in onze streken zijn heel wat vrouwen èn mannen door vijanden of jaloerse buren beschuldigd. Dat gebeurde zowel in de stad (een voorbeeld uit Breda) als op het platteland (de Kempen en de Peel). Dat laatste was erger, want met een bijgelovige schout was je verloren. In het buitengebied kreeg je nauwelijks de kans om in hoger beroep te gaan. Ook mensen van aanzien werden soms beschuldigd. Die konden echter via vrienden een beroep doen op de Staten van

Brabant en dat betekende altijd vrijspraak. In dat college zaten (toen) verstandige mannen. Bij hen was de eerste, verlichte kennis van de Renaissance aanwezig. Zowel katholicisme als protestantisme bleven tot in de 17de eeuw ketters vervolgen.

Wilt u kennismaken met een paar recepten van geneeskundige kruiden en kunt u een paar ijselijke verhalen over de zogenaamde duivelaanbidders verdragen, kom dan naar de presentatie op 28 oktober. Jan Franken laat die avond met beeldmateriaal zien dat die praktijk ook in onze buurt speelde aan het eind van de middeleeuwen en het begin van de vroegmoderne tijd.

Jan Franken was docent bij de lerarenopleidingen en bij Hoger Onderwijs voor Ouderen (Brabant Academie) en geeft nog cursussen bij de KBO. Hij noemt zich tegenwoordig als publicist graag heemkundige.  

Lezing over Jeroen Bosch door Ben Hartman

op 17 december bij De Bartel, Driehoeven 2 in Haaren, aanvang 20.00 uur

Een andere kijk op het werk van Jeroen ‘Jheronimus’ Bosch

Is het u wel eens opgevallen dat op de schilderijen van Jheronimus Bosch (circa 1450 – 1516)

vaak een doedelzakspeler staat afgebeeld? Schijndelaar Ben Hartman, zelf doedelzakspeler, zag het wel en hij begon er een uitgebreid onderzoek naar. Dit heeft geresulteerd in de lezing ´De doedelzak in het werk van Jheronimus Bosch en zijn navolgers´. Een lezing waarbij op een andere manier naar het werk van de Bossche, middeleeuwse kunstschilder wordt gekeken.

De lezing geeft informatie over de beroemde Bossche schilder en zijn familie. Hartman vertelt over de jaren van Bosch, die eigenlijk Van Aken heette, in ‘s-Hertogenbosch, over de rol van de doedelzak in de (kunst-)geschiedenis en het eerste werk van Bosch waarop het muziekinstrument te zien is. Dit is de wereldberoemde triptiek ´de Hooiwagen´ uit circa 1516.

Deze lezing over Jheronimus Bosch past perfect in de tijd waarin wordt toegewerkt naar een grote Bosch-tentoonstelling en het Boschjaar in 2016, waarin het 500ste sterfjaar van de kunstschilder groots wordt herdacht.

 

Illustraties

De lezing wordt geïllustreerd met prachtige afbeeldingen van schilderijen van Bosch en close-ups hiervan. Hartman laat in zijn lezing naast de werken van Bosch ook veel
doedelzakken zien die staan afgebeeld op middeleeuwse manuscripten, schilderijen, etsen en tekeningen, gemaakt door navolgers van Bosch.Jeroen Bosch

Een detail uit ‘Aanbidding der Koningen’ van Jeroen Bosch. De rechter figuur houdt een doedelzak vast.

De lezing eindigt met een impressie van de werkwijze van het zogenoemde 'Bosch Research and Conservation Project', het onderzoeksteam dat alle originele werken

van Bosch bestudeert.

Ben Hartman (1948) woont in het Brabantse Schijndel en heeft daar ruim dertig jaar een tandartspraktijk gehad. In zijn vrije tijd speelde hij volksmuziek, verzamelde hij volksliedjes en deed hij verschillende uitgebreide onderzoeken zoals naar begrafenisrituelen.

 

 

Cursusseizoen Regionaal Archief Tilburg van start

TILBURG - Hoe doe je historisch onderzoek naar je eigen familie of woonomgeving? Hoe leer je oud schrift? Regionaal Archief Tilburg biedt daarvoor cursussen aan: stamboomonderzoek, onderzoek je woonomgeving, oud schrift en familiegeschiedenis.

Het lesmateriaal wordt grotendeels via een digitale leeromgeving aangeboden. De cursus Familiegeschiedenis loopt vrijwel volledig via de website. Voor deelname aan de cursussen is het nodig dat je over digitale vaardigheden beschikt.

 

Stamboomonderzoek
Nieuwsgierig naar je familiegeschiedenis? Ga aan de slag met je stamboom. Breng je voorouders in beeld en leer de verhalen kennen die de documenten vertellen. Leer in een reeks van zes bijeenkomsten je weg te vinden in het archief en op internet.
6 bijeenkomsten op woensdagmiddag. Start op 1 oktober.

Oud Schrift
Wie historisch onderzoek doet, krijgt - naarmate je verder teruggaat in de tijd - te maken met handgeschreven documenten en afwijkend taalgebruik. In deze beginnerscursus leer je vaardigheden om die handschriften te lezen en begrijpen.
6 bijeenkomsten op woensdagmiddag. Start Oud Schrift voor gevorderden: 7 oktober, start Oud Schrift voor beginners: 20 januari 2016.

Familiegeschiedenis
Een van je familieleden is startpunt voor onderzoek. Zoeken gebeurt via diverse historische bronnen, met een verhaal over die persoon als eindwerkstuk. De opdrachten, instructie en terugkoppeling zijn digitaal. Je krijgt online feedback op je opdrachten van docenten én medecursisten. Je ontmoet ze tijdens minimaal twee bijeenkomsten. Deze cursus geeft Regionaal Archief Tilburg in samenwerking met het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) in Den Bosch.
Start op 7 november in het BHIC in Den Bosch

Onderzoek je Woonomgeving
Nieuwsgierig naar het verhaal van een huis of wijk? Op zoek naar de herkomst van het hoekje grond van je opa? In vier bijeenkomsten leer je bronnen op internet kennen en in het archief o.a. kadaster, bouw- en notarisarchieven gebruiken voor je onderzoek.
4 bijeenkomsten op donderdagmiddag. Start op 7 januari 2016.

Locatie, tenzij anders vermeld: Regionaal Archief Tilburg, Kazernehof 75, 5017 EV Tilburg

Meer informatie en aanmelden via www.regionaalarchieftilburg.nl/cursussen

 

 

Twee nieuwe Oisterwijkse Historische brochures

In de Oisterwijkse Historische Brochurereeks van de Stichting Het Kwartier van Oisterwijk verschenen begin september twee nieuwe delen. Dit in het kader van het feit dat Oisterwijk dit jaar ‘150 jaar spoor’ en ‘100 jaar Openluchttoneel’ viert.

Honderd jaar vennentheaterEen geschiedenis van Oisterwijks openluchttoneel in vijf bedrijven (deel 5)
In deze brochure schrijft Piet Jacobs samen met Anton van Dorp over de historie van het openluchttoneel in Oisterwijk. In de periode
1915 - 1928 speelde de afdeling toneel van de Katholieke Kunstkring Oisterwijk Omhoog op het buitenpodium bij het Radven op de Hondsberg. Kapelaan Huijbers was een van de bezielende krachten van dit gezelschap. Daarna (1928-1936) speelde het niet-katholieke Openluchttoneel Oisterwijk (OTO) als ensemble. Voorhet eerst mochten ook vrouwen meespelen. Een list bracht hen op het podium. In 1936 opende het openluchttheater (Natuurtheater) aan de Gemullehoekenweg. Burgemeester Verwiel was er trots op en memoreerde dat met de vestiging van het Natuurtheater een drieledig doel is bereikt: een terrein van 5 hectare is als natuurschoon voor het nageslacht bewaard; de traditie van openluchtspelen kon blijven bestaan en met de bouw van het theater is ‘aan vele werklozen werk verschaft’. De Ghesellen van den Spelehadden hier hun thuishaven en speelden er vele bekende en minder bekende stukken. In 1965 fuseerden het De Ghesellen voor het buitentheater met twee andere plaatselijke toneelclubs tot stichting de Verenigde Oisterwijkse Spelers (VOS). Theatergroep Trappaf, beter bekend met deingedikte naam Trappaf – wordt vanaf 1989 naast de VOS het tweede huisensemble van het Natuurtheater. In 2005 democratiseerde de VOS na een artistiek conflict en werd een vereniging. Beide huisgezelschappen gaven nieuwe impulsen aan het openluchttheater.
Het fraai geïllustreerde boek is opgedragen aan Marinus Domstorff, Cees Marsé, Wim Rooth en honderden andere overleden Oisterwijkers die, voor of achter de groene coulissen, meegewerkt hebben aan de instandhouding van Brabants oudste openluchttheatertraditie.

 

150 jaar spoor in Oisterwijk (deel 6)
Dit jaar staat Oisterwijk in het teken van 150 jaar Spoor. In 1865 immers werd het traject Tilburg – Boxtel geopend. Voor het stadje Oisterwijk een memorabele dag; het kreeg verbinding met het toen nog in opbouw zijnde staats-spoornetwerk. Het Oisterwijkse station stond er al klaar voor, dat werd in 1864 en begin 1865 gebouwd en op 1 mei 1865 geopend.
Om deze feestelijkheden luister bij te zetten heeft de Stichting het Kwartier van Oisterwijk een historische brochure in voorbereiding over de geschiedenis van het spoor in Oisterwijk Joris van der Pijll, Anton van Dorp en Joost van den Berg geven er vorm aan: ‘’.

Met de komst van het spoor kregen industrie en toerisme en impuls. De Koninklijke Verenigde Leder (KVL) groeide langs het spoortraject en talrijke toeristen pakten de trein om in Oisterwijk te genieten van het natuurschoon of een van de toneelvoorstellingen in het openluchttheater bij te wonen. In de uitgave wordt ondermeer aandacht besteed aan de moeizame aanleg van het spoor, de bouw van het station, de baanwachterswoningen en hun bewoners, het vreselijke ongeluk dat in 1864 gebeurde tijdens de bouw van het station, de impact van de ontploffing van de munitietrein in 1944. De spoorverbinding veranderde het agrarisch karakter van Oisterwijk definitief.


Beide brochures gaan vergezeld van een CD met daarop de filmdocumentaires die in het kader van deze beide jubilea zijn gemaakt door de LOVO/Oisterwijk in Beeld.
De boekjes, ieder ca. 124 pagina’s, werden uitgegeven in full colour en kosten per stuk € 12,95. Meer informatie over deze uitgaven is te zien op de website van de Stichting Het Kwartier van Oisterwijk: www.kwartiervanoisterwijk.nl. .

25 jaar ’t Schoor Udenhout  Dag van de Familiegeschiedenis

Bij het 25-jarig bestaan presenteert Heemcentrum 't Schoor twee uitgebreide en rijk geïllustreerde boeken over Udenhoutse en Biezenmortelse families: "Over Unentse families”

Dit is tevens aanleiding voor een informatiedag met stands, demonstraties en korte inleidingen over stamboomonderzoek.

Toegang is gratis.

Dag van de Familiegeschiedenis

zaterdag 17 oktober 2015  van 11.00-16.00 uur.  Het Raadhuis, Slimstraat 2, Udenhout

Programma:

Expositie

De mooiste foto’s en voorwerpen uit en in relatie tot de twee nieuwe familieboeken “Over Unentse families".

Informatiemarkt

~ Overzicht van een aantal bijzondere en unieke bidprentjes uit de collectie van Heemcentrum 't Schoor of uit persoonlijke collecties;

~ Nederlandse Genealogische Vereniging afdeling ‘s-Hertogenbosch -Tilburg;

~ Oorkonden, kadastrale atlas 1832 en uitgaven van Heemkundekring De Kleine Meijerij;

~ Stichting Snoermanfonds, bronnen en informatie over de geschiedenis van Udenhout en Loon op Zand;

~ Regionaal Archief Tilburg;

~ Heemkunderking De Kleine Meijerij;

~ Aldfaer -programma voor het vastleggen van alle stamboomgegevens;

~ Wie Was Wie, miljoenenhistorische documenten over personen in het verleden;

~ Stambomen van leerlingen van Udenhoutse/ Biezenmortelse basisscholen;

~ Overzicht van familieboeken met een familiestamboom

Verkoopstand

De twee nieuwe familieboeken van Heemcentrum 't Schoor. Hier kunnen ook de

reserveringen opgehaald worden.

Workshops

11.00 uur: Beginnen met stamboomonderzoek door Annie Duijf;

12.00 uur: Demo Wie Was Wie door Fred Janssen;

13.00 uur: Demo Aldfaer door Johan van Hassel;

14.00 uur: Demo website Regionaal Archief Tilburg door Luud de Brouwer;

15.00 uur: Beginnen met stamboomonderzoek door Annie Duijf.

Heemkundekring De Kleine Meijerij

LOGO De Kleine Meijerij Low resHeemkundekring "De Kleine Meijerij" heeft als werkgebied Berkel-Enschot, Biezenmortel, Esch, Haaren, Helvoirt, Heukelom, Moergestel, Oisterwijk en Udenhout.

De Kring is in 1947 in Helvoirt opgericht en heeft momenteel Haaren als plaats van vestiging.

Bezoekadres Heemcentrum

Monseigneur Bekkersplein 2
5076 AV  Haaren
Tel: 06 - 26 80 08 15

Openingstijden Heemcentrum

 Openingstijden

Woensdag van 9.00 tot 12.00 uur

Vrijdag van 14.00 tot 16.00 uur

of op afspraak met de bibliotheekcoördinator Philo IJpelaar, telefoon 06-20694624.

U bent er van harte welkom.

Openingstijden Bibliotheek

Woensdagmorgen en vrijdagmorgen 9.00 uur - 12.00 uur of op afspraak 06-20694624.